Χοληδόχος κύστη
Η χοληδόχος κύστη είναι ένας ασκός μέσα στον οποίο συγκεντρώνονται τα χολικά υγρά (“χολή“).
Εντοπίζεται στην κάτω επιφάνεια του ήπατος, στα όρια μεταξύ δεξιού και αριστερού λοβού.
Η λειτουργία της είναι να αποθηκεύει και να συμπυκνώνει τη χολή, η οποία παράγεται στο ήπαρ όλο το 24ωρο.
Με τη λήψη τροφής η κύστη συσπάται και απελευθερώνει το περιεχόμενό της μέσα στο λεπτό έντερο ώστε να διευκολύνει την πέψη των τροφών.
Η συχνότερη πάθηση των χοληφόρων είναι η χολολιθίαση, η δημιουργία δηλαδή λίθων μέσα στη χοληδόχο κύστη. Η τελευταία ευνοείται από διάφορους παράγοντες, όπως αυξημένη περιεκτικότητα της χολής σε χοληστερόλη, στάση χολής κ.α. Όταν η περιεκτικότητα της χολής σε χοληστερόλη αυξάνει, αυξάνει μαζί και η πιθανότητα δημιουργίας κρυστάλλων, οι οποίοι όταν ενώνονται σχηματίζουν διαφόρου μεγέθους λίθους.
Προδιαθεσικοί παράγοντες για τη δημιουργία χολολίθων:
– Το γυναικείο φύλο.
– Ηλικία (>65 ετών η πιθανότητα φτάνει το 20%).
– Παχυσαρκία (ιδίως απότομες αλλαγές βάρους).
– Δυτική δίαιτα (πλούσια σε θερμίδες και λίπη).
– Ορισμένα φάρμακα (π.χ. αντισυλληπτικά).
– Ορισμένες παθήσεις (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, υπερλιπιδαιμίες).
– Κληρονομικό ιστορικό.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της χολολιθίασης ποικίλουν. Πολύ συχνά (~70%) είναι εντελώς ασυμπτωματική και οι ασθενείς μπορεί να περάσουν τη ζωή τους χωρίς να το γνωρίζουν ή η διάγνωση να τεθεί σε τυχαίο έλεγχο για κάποια άλλη πάθηση. Τα συμπτώματα οφείλονται σε απόφραξη (παροδική ή μόνιμη) του κυστικού πόρου, δηλαδή αδυναμία της χοληδόχου κύστης να αδειάσει το περιεχόμενό της μέσα στο έντερο λόγω απόφραξης του σωλήνα που την ενώνει με το έντερο. Τα συμπτώματα κυμαίνεται από:
– ήπια δυσπεπτικά ενοχλήματα (γαστρικός φόρτος, ‘’φουσκώματα’’, δυσκολία στη χώνεψη),
μέχρι και
– έντονος πόνος στη δεξιά άνω κοιλία – δεξιό υποχόνδριο, συνήθως κολικοειδής, ο οποίος μπορεί να αντανακλά στη δεξιά ωμοπλάτη,
– ναυτία ή/και έμετος.
Όταν η απόφραξη του κυστικού πόρου εμμένει τότε η χοληδόχος κύστη αρχίζει να διογκώνεται και να φλεγμαίνει (οπότε πλέον μιλούμε για χολοκυστίτιδα), γεγονός που σημαίνει ότι και τα συμπτώματα γίνονται σοβαρότερα:
– Ο πόνος είναι πιο δυνατός και επίμονος,
– μπορεί να εμφανιστεί πυρετός – ρίγη,
– ενίοτε και ίκτερος.
Πολύ συχνά η συμπτωματολογία της χολοκυστίτιδας εμφανίζεται μετά από ένα βαρύ ή λιπαρό γεύμα.
Διάγνωση
Η διάγνωση της χολοκυστίτιδας είναι σχετικά εύκολη. Η κλινική εξέταση και το ιστορικό της νόσου μπορούν να θέσουν τη διάγνωση. Αιματολογικές εξετάσεις επιβεβαιώνουν την υποψία της φλεγμονώδους διεργασίας και ο απεικονιστικός έλεγχος με υπέρηχο κοιλίας ή/και αξονική τομογραφία τεκμηριώνουν τη διάγνωση.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της χολοκυστίτιδας είναι αρχικά συντηρητική. Ενδεχομένως να χρειαστεί και νοσηλεία για ένα μικρό διάστημα με:
– Νηστεία.
– Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών.
– Αντιβίωση.
– Παυσίπονα.
Ωστόσο, ριζική λύση είναι μόνο η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης με τους λίθους που αυτή περιέχει και ευθύνονται για την πάθηση. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με την ανοικτή είτε με την λαπαροσκοπική μέθοδο.
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι παγκοσμίως η μέθοδος εκλογής. Με 4 μικρές τομές λίγων χιλιοστών στο κοιλιακό τοίχωμα και τη χρησιμοποίηση ειδικών εργαλείων αφαιρείται η χοληδόχος κύστη γρήγορα και με ασφάλεια.